Γυμνοπαιδιές

Αρχαία γιορτή που λάμβανε χώρα κάθε χρόνο στη Σπάρτη προς τιμήν του Πυθαέα Απόλλωνα και του Διονύσου. Η γιορτή, που διαρκούσε περίπου δέκα ημέρες, περιλάμβανε χορούς γυμνών παιδιών στην αγορά της πόλης και συγκεκριμένα στη θέση Χορός, όπου βρίσκονταν τα αγάλματα του Απόλλωνα, της Άρτεμης και της Λητούς, καθώς και χορούς αντρών στον χώρο του θεάτρου. Οι κινήσεις των χορευτών ήταν παρόμοιες με τις κινήσεις των αθλητών του παγκρατίου και της πάλης και συνοδεύονταν από ωδές και πίνακες που σχετίζονταν με τη νίκη των Σπαρτιατών στη Θηρέα (546 π.Χ.). Μάλιστα σε ανάμνηση της νίκης αυτής ο προστάτης του χορού φορούσε στο κεφάλι του ένα στεφάνι που ονομαζόταν θυρεάτης. Οι Γ., που ήταν ονομαστές για τη λαμπρότητα και τη μεγαλοπρέπειά τους, εντάσσονταν στο πλαίσιο της αυστηρά στρατιωτικής αγωγής που όριζε η πολιτεία για τα νεαρά μέλη της και αποτελούσαν μία από τις θεαματικότερες και σπουδαιότερες γιορτές των Σπαρτιατών. Από την άποψη αυτή είναι χαρακτηριστική η παράδοση που αναφέρει ότι οι αρχές της πόλης απέφυγαν να διατάξουν τη διακοπή της γιορτής, όταν μαθεύτηκε η συντριπτική ήττα στα Λεύκτρα το 371. Αργότερα οι Γ. απέκτησαν έναν περισσότερο βακχικό χαρακτήρα και πολλοί ξένοι κατέφθαναν στην πόλη τον καιρό που τελούνταν για να πάρουν μέρος στο γενικό ξεφάντωμα. Οι Γ. καθιερώθηκαν πιθανώς γύρω στο 655 π.Χ. και εισηγητής τους θεωρείται ο Θαλήτας, που ήταν ο κύριος συνθέτης των ωδών που τραγουδούσαν οι χορευτές.